Beste medeparochianen,
Vanmorgen tijdens de Vrede en Vrijheid viering sprak Jan Compier zijn herinneringen uit over de laatste dagen van de bezetting tijdens WOII. Indrukwekkend en gedenkwaardig om naar te luisteren, het raakte de mensen en deed de aanwezigen beseffen dat Vrede en Vrijheid niet vanzelfsprekend zijn. Dat, door elkaar te helpen en te ondersteunen als geloofs- en dorpsgemeenschap, in combinatie met een rotsvast geloof, de zwaarste stormen weerstaan kunnen worden. Hieronder de tekst die Jan uitsprak:
|
|
Goedemorgen medeparochianen,
Op deze dag precies 79 jaar geleden vierde ons land zijn bevrijding. De vijand (de Duitsers) waren na 5 jaar tirannie verdreven. Ons land had zijn vrijheid weer terug en dat heeft vele offers van onze bevolking gevraagd en vooral het laatste half jaar heeft dat hier in het Westen van ons land de bevolking zeer op de proef gesteld.
Er was een tekort aan alles en dat werd nog verergerd door het koude winterweer. De inwoners uit de grote steden gingen er op uit om voedsel en brandstof te bemachtigen. Mijn moeder vertelde (wij woonden toen op een boerderij) dat hordes mensen langs kwamen lopen. De polderwegen waren een lang lint van hongerige mensen die maar 1 doel voor ogen hadden: we moeten vanavond thuiskomen met eten voor het thuisfront. En daar wachtten veelal zwangere en bevallen vrouwen voor melk en zieke mensen die er niet op uit konden en moesten afwachten of er iets te bemachtigen was geweest. Ik denk dat het Westen van Nederland nog nooit zo op de proef is gesteld als die maanden van eind 1944 tot aan de bevrijding van 5 mei 1945.
Wat wel bij de meeste mensen in hun dagelijks leven meehielp was een groots Godsvertrouwen. Daar hoorde ik mijn ouders veel over vertellen, er was een grote saamhorigheid onder de parochianen van alle kerken hier in de buurt. Bekend is hier in de parochie het verhaal van een boerenvrouw die een kind gebaard had, maar ruimschoots in haar melk zat, dat ze spontaan 2 uitgemergelde baby’s van onderduikers van haar moedermelk voorzag.
Juist in het najaar van 1944 werd het graan gedorst, maar dat mocht je als bouwboer niet voor jezelf houden. Wel een bepaald aantal mud tarwe. De CCD, dat staat voor Crisis Controle Dienst, hield daar streng toezicht op, maar door de pijp van het kaf zo te laten blazen richting de bascule (weegschaal) konden ze door je klomp eronder te zetten hele kilo’s per zak smokkelen en ’s avonds als het dorsen gestopt was, werden de getelde zakken afgeroomd. Zoals ze dat noemden, want als de mens in nood zit ziet hij mogelijkheden die het menselijk vermogen te boven gaat.
Hier op de pastorie was ook een uitval plaats voor ongebruikelijke zaken. Dat was vooral te danken aan de zuster van pastoor van den Oord die als gescheiden vrouw liefdevol opgenomen was hier op de pastorie. En ze was zeker niet voor de poes. Haar broer (onze pastoor) was goedmoedig en de kapelaans en de zuster van onze pastoor waren wat minder bang om iets buiten het boekje te doen.
Wat ook meespeelde waren de herderlijke schrijvens van de 2 bisschoppen boven de grote rivieren, die de aan hen toevertrouwde gelovigen geestelijk richting moesten geven in die moeilijke periode. De bisschop van Haarlem, monseigneur Huiberts, was erg daadkrachtig in zijn schrijven dat werd afgelezen van de preekstoel. Hij was samen met aartsbisschop de Jong van Utrecht degene die zich het lot van zijn lijdende zielen zeer ter harte nam. Zij motiveerden ondanks de benarde situaties niet op te geven in bewoordingen die er niet om logen. Ze hebben tegenover leden voor het zuiveringscomité verklaard, dat ze in angst gezeten hebben dat ze opgepakt zouden worden. Zij zeiden, dat er iets ongrijpbaars was wat ook de bezetter raakte om het diepe geloof wat toen nog in de mensen zat niet weg te nemen met allerlei maatregelen. Weet u, medeparochianen, dat de kerk de enige plek was waar geen samenscholingsverbod gold? De woorden die daar uitgesproken zijn dienden in veel gevallen tot steun om de week weer door te komen. Een ongekend houvast die er nu niet meer is. Wij kunnen zonder God denken wij, maar de afrekening zal voor ieder van ons nog komen. Dus wees waakzaam, want de oorlog is nog niet voorbij. Dat merken we nog iedere dag. Ook na 79 jaar is vrijheid niet vanzelfsprekend. Laat deze woorden vanmorgen tot ons doordringen en we vragen of liever smeken aan de goede God:
Help ons Vrede en Gerechtigheid brengen, want wij als mensen kunnen dat niet alleen.
Jan Compier
|